Koci zez jest schorzeniem diagnozowanym stosunkowo często. Nieprawidłowe ułożenie gałek ocznych u tych zwierząt wynika najczęściej z wrodzonych wad, ale też może być objawem innego, dużo groźniejszego schorzenia. Kiedy zez u kota powinien niepokoić?

Zez (z łac. Strabismus) to wada oczu wywołana osłabnięciem mięśni ocznych, która doprowadza do zmiany kąta patrzenia jednej gałki względem drugiej. Gdy wzrok koncentruje się na danym punkcie, oczy powinny patrzeć w tym samym kierunku. Przy zezie tak się nie dzieje. Wadę tę utożsamia  się jako typowo ludzką, ale występuje ona także u zwierząt. Rodzi ona nie tylko konsekwencje natury estetycznej, ale może też czasem wpływać na zdolność widzenia oraz być sygnałem innych poważnych problemów zdrowotnych.

Rodzaje zeza

Są dwa podstawowe typy zeza: zbieżny i rozbieżny. Pierwszy z nich objawia się oczami odchylonymi względem siebie do wewnątrz. Z kolei przy zezie rozbieżnym gałki ustawiają się niesymetrycznie poprzez odchylenie na zewnątrz. Występują także wady, które objawiają się odchyleniami oczu w górę (tzw. zez grzbietowy lub hypertropia) i w dół (zez brzuszny lub hipotropia). Co ważne – wada nie musi dotyczyć obu oczu. Najczęściej nieprawidłowe położenie obserwuje się tylko w przypadku jednej gałki.

Zez wrodzony a nabyty

Zez u kota może wynikać z wad wrodzonych lub być nabyty. W przypadku tego pierwszego ujawnia się najczęściej u kotów syjamskich, natomiast może występować również u innych ras oraz osobników nierasowych. Zwykle nie wywołuje zaburzeń widzenia, ale prezentuje się mało estetycznie. Co ciekawe – dawniej zez u kotów syjamskich był wręcz pożądany, gdyż potwierdzał odpowiednie pochodzenie zwierzęcia. Dziś na szczęście się to zmieniło i na to dodatek wada występuje u tych kotów rzadziej, choćby ze względu na niedopuszczanie do prowadzenia hodowli osobników obarczonych tego rodzaju defektem.

Zez może być również nabyty, tzn. pojawia się u kota, który dotąd nie miał żadnych problemów ze wzrokiem. Taka sytuacja powinna być od razu alarmująca dla właściciela zwierzęcia, gdyż niemal jednoznacznie wskazuje na poważniejsze kłopoty natury zdrowotnej.

O czym może świadczyć zez u kota?

Jeśli zez nie jest wrodzony i nie wynika bezpośrednio z defektu samych mięśni ocznych może świadczyć o co najmniej kilku innych schorzeniach, np. nowotworach, jaskrze, zapaleniu spojówek czy odwodnieniu. Zez czasem pojawia się po niektórych urazach głowy. Do tego warto dodać, że defekt bywa następstwem obecności ciała obcego w oku czy infekcji korzenia zęba. W przypadku wszystkich wymienionych prędzej czy później pojawia się szereg innych objawów informujących o tym, że ze zdrowiem kota nie wszystko jest w porządku.

Zez u małych kociąt

Zez może też pojawić się u małych kotków, które dopiero co przejrzały na oczy. Gdy zauważy się, że gałki oczne młode zwierzęcia nie ustawiają się wobec siebie symetrycznie, nie trzeba od razu panikować. Warto obserwować kota i sprawdzać, czy poza zezem nie pojawiają się inne problemy zdrowotne. Bywa bowiem, że z czasem oczy ułożą się samoczynnie w prawidłowy sposób, a wada wynika z tego, że mięśnie oczne nie zdołały się jeszcze w pełni rozwinąć. Problem pojawia się, gdy defekt nie zanika, a wręcz pogłębia się wraz z rozwojem kotka. Wówczas należy interweniować i wybrać się na badania okulistyczne.

Leczenie kociego zeza

Weterynarz okulista musi w pierwszej kolejności poznać przyczynę pojawienia się zeza u kota. Dopiero po tym może podjąć decyzję o wdrożeniu odpowiedniej metody leczenia. Jeśli problemem jest tylko ułożenie gałek ocznych, a poza tym zwierzę jest zdrowie i widzi bez większych kłopotów, wówczas nie rozpoczyna się żadnej terapii, a jedynie kontroluje kota i ewentualnie zapobiega dalszemu pogłębieniu wady. W przypadku, gdy zez wywołuje ją konkretne schorzenie, trzeba je wyleczyć w pierwszej kolejności.

Artykuł powstał przy współpracy z Centrum Okulistyki Weterynaryjnej EyeVet Wrocław – https://eyevet.pl/pl